In de wereld van financiën en bedrijfsvoering is transparantie essentieel. Zeker wanneer een onderneming meerdere dochterbedrijven bezit, wordt het belangrijk om een duidelijk en volledig beeld te geven van de financiële gezondheid van de hele groep.
Dat is precies waar de geconsolideerde jaarrekening om de hoek komt kijken.
Wat is een geconsolideerde jaarrekening?
Een geconsolideerde jaarrekening is een financieel verslag waarin de cijfers van een moedermaatschappij en haar dochterondernemingen worden samengevoegd tot één geheel.
In plaats van afzonderlijke jaarrekeningen per entiteit, biedt de geconsolideerde versie een totaaloverzicht van de financiële positie, prestaties en kasstromen van de volledige groep alsof het één enkele onderneming betreft.
Waarom is consolidatie nodig?
Stel je voor dat een holdingbedrijf drie dochterbedrijven bezit. Elk van die bedrijven heeft zijn eigen inkomsten, uitgaven, activa en schulden. Als je alleen naar de jaarrekening van de holding kijkt, mis je cruciale informatie over de werkelijke financiële situatie van de groep. Door te consolideren:
- Voorkom je dubbele tellingen, zoals interne transacties tussen groepsmaatschappijen.
- Krijg je een eerlijker beeld van de financiële kracht van de groep.
- Voldoe je aan wettelijke verplichtingen, want in veel landen is consolidatie verplicht voor middelgrote en grote ondernemingen.
Wat wordt er geconsolideerd?
Bij het opstellen van een geconsolideerde jaarrekening worden onder andere de volgende onderdelen samengevoegd:
- Balans: activa, passiva en eigen vermogen van de groep.
- Winst- en verliesrekening: gezamenlijke opbrengsten en kosten.
- Kasstroomoverzicht: in- en uitgaande geldstromen van de groep.
- Toelichtingen: extra informatie over bijvoorbeeld groepsstructuur, deelnemingen en waarderingsgrondslagen.
Hoe werkt het in de praktijk?
De consolidatie gebeurt meestal in vier stappen:
- Identificatie van de te consolideren entiteiten: dit zijn meestal dochterondernemingen waarin de moedermaatschappij een controlerend belang heeft (>50% van de stemrechten).
- Eliminatie van interne transacties: zoals onderlinge leningen, verkopen of dividenduitkeringen.
- Uniformering van waarderingsgrondslagen: alle entiteiten moeten dezelfde boekhoudregels hanteren.
- Samenvoeging van de cijfers: de financiële gegevens worden opgeteld en gepresenteerd als één geheel.
Wie moet een geconsolideerde jaarrekening opstellen?
In Nederland zijn middelgrote en grote ondernemingen verplicht om een geconsolideerde jaarrekening op te stellen, tenzij er sprake is van een vrijstelling (bijvoorbeeld als de onderneming onderdeel is van een grotere groep die al consolideert).
De regels hiervoor zijn vastgelegd in Titel 9 van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en in de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving (RJ).
Een geconsolideerde jaarrekening is meer dan een administratieve verplichting. Het is een krachtig instrument voor investeerders, kredietverstrekkers en andere belanghebbenden om inzicht te krijgen in de werkelijke financiële situatie van een groep ondernemingen.
Voor ondernemers betekent het ook een kans om strategisch te sturen op basis van een compleet financieel overzicht.
